Mindfulness
Wat is mindfulness?
Mindfulness is een aandachttraining, een proces van innerlijke groei, bewustwording, het reguleren van emoties en zelfcompassie.
Mindfulness, een aandachttraining, is zo’n 50 jaar geleden door Dr. Jon Kabat-Zinn, een Amerikaanse moleculair bioloog, ontwikkeld binnen de gezondheidszorg. Hij deed onderzoek naar de interactie tussen lichaam en geest en naar de toepassing van aandachtstraining voor mensen met chronische pijn en/of stressklachten. Hij werd de grondlegger van Mindfulness Based Stress Reduction (MBSR), een 8-weekse training die effectief bleek in het verlichten van stress, angst, pijn en (chronische) ziekte.
De evidence-based methode Eline Snel is ontwikkeld op basis van deze MBSR. Kinderen, jongeren leren hun aandachtspier te trainen, een hoofd vol gedachten tot rust te brengen en gevoelens te voelen, te accepteren en begrijpen. Hierdoor ontstaan veranderingen in gedrag. Min of meer vanzelf. Van binnenuit in plaats door van buitenaf.
Het bijzondere van elke mindfulness training is dat kinderen net dátgene leren wat ze op dit moment het meeste nodig hebben. Zelfvertrouwen, veerkracht, anders omgaan met spanning en zorgen, beter slapen door minder te piekeren of minder kritisch leren zijn naar zichzelf en anderen. Kinderen ontdekken dat het leren kennen en begrijpen van de binnenwereld net zo belangrijk is als het uit je hoofd leren van hoofdsteden. Door te leren mediteren, verhalen, aandachtoefeningen en bewegingsoefeningen leren kinderen meer aanwezig te zijn in dit moment. De concentratie neemt toe en de zorgen over de test van morgen of over de ruzie van gisteren neemt af. Aandachttraining begint bij de adem, en die voel je altijd NU. Zodra je aanwezig kunt zijn bij wat je nu voelt, denkt en ervaart, leer je je binnenwereld steeds beter begrijpen en automatische reacties op gevoelens zelf te beïnvloeden. Bewust en minder vanuit een impuls. Door uit het (vaak overvolle) hoofd in contact met je lichaam te zijn, ontdek je waar spanning en ontspanning voelbaar zijn. Waar vermoeidheid of spanning zich in uitten, in onrustig of juist teruggetrokken gedrag. Kinderen ontdekken dat je niet hoeft te oordelen over wat jijzelf of anderen denken, voelen of ervaren. Er ontstaat mededogen en begrip. Tijdens de training worden kinderen geholpen creatieve en helpende manieren te vinden om zelfs de heftigste emoties of donkerste gedachten te verwelkomen en er iets mee te doen. Maar bovenal leren kinderen aardig zijn. Naar anderen én naar zichzelf.
Centraal in de trainingen staat “vermildering”. Door het niet hoeven oordelen of buitensluiten van iets van jezelf of anderen ontstaat verbinding, ontspanning en zelfaanvaarding.
Bij volwassenen is aangetoond dat Mindfulness beoefening een positieve invloed heeft op belangrijke delen van de hersenen die te maken hebben met executieve functies als impulscontrole, beslissingen nemen, het vermogen om dingen vanuit een ander perspectief te zien. Leren en onthouden van wat je leert, emotie regulatie en een gevoel van verbondenheid met jezelf en met anderen. Door grote en onophoudelijke stress worden deze hersenfuncties snel minder. Stress beschadigt het vermogen om weloverwogen te reageren in plaats van uit een impuls, het beschadigt het zelfvertrouwen en het vermogen om heilzaam met sterke emoties om te gaan.
Er is inmiddels bewijs dat dit bij kinderen nog sterker opgaat, omdat hun onvolgroeide zenuwstelsel en hersenen gevoeliger zijn voor de negatieve gevolgen van stress. Iedereen gunt elk kind de ervaring dat hij of zij helemaal goed is. Weliswaar is er nog veel te leren en valt er soms wat “bij te schaven”, maar vooral dat het kind in staat zal zijn een diep gevoel van innerlijk welzijn en thuiskomen bij zichzelf te ontwikkelen. Ongeacht de omstandigheden. Mindfulness blijkt een waardevolle en levenslange ondersteuning te bieden in dit proces.
"Hoe stiller je wordt, hoe meer je kunt horen"
"Elk moment is een plaats waar je nog nooit geweest bent"
- Mark Strand
"Jezelf kennen betekent geworteld te zijn in zijn, in plaats van verdwaald zijn in je verstand"
"Je hoeft nergens te komen, als je maar aanwezig bent"
- Jon Kabat-Zinn
"Beoefening van mindfulness betekent op een speciale manier oplettend zijn: 'bewust aanwezig zijn in het hier en nu, zonder te oordelen'. Mindfulness zorgt ervoor dat we bewust in het leven kunnen staan"
- Jon Kabat-Zinn